2009 | Biennale Θεσσαλονίκης

1ο Διεθνές Φεστιβάλ Επιτέλεσης

Σε ένα λεωφορείο η Valentine Verhaeghe κρατάει λουλούδια, είναι αλειμμένη με λευκή πούδρα και μουσική βγαίνει από ένα μικρό walkman. Η performance της είναι εμπνευσμένη από τους Έλληνες φιλόσοφους και τους κυνικούς, και επίσης αναφέρεται στην εξαφάνιση των φυτών της Μεσογείου.
Σε ένα λεωφορείο η Valentine Verhaeghe κρατάει λουλούδια, είναι αλειμμένη με λευκή πούδρα και μουσική βγαίνει από ένα μικρό walkman. Η performance της είναι εμπνευσμένη από τους Έλληνες φιλόσοφους και τους κυνικούς, και επίσης αναφέρεται στην εξαφάνιση των φυτών της Μεσογείου.

Ο Δημοσθένης Αγραφιώτης ήταν εισηγητής για τη δημουργία, συν-επιμελητής με την Ειρήνη Παπακωνσταντίου του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Επιτέλεσης του ΚΜΣΤ- Συλλογή Κωστάκη, Θεσσαλονίκη, 24-30-/05/2009.

 

Για την επιτέλεση

Η Performance, επιτέλεση ως «τέχνη» και η «τέχνη» ως επιτέλεση; Καθώς αρχίζουν η νέα χιλιετία και ο 21ος αιώνας, έφεραν μαζί τους απολογισμούς και προσδοκίες-υποσχέσεις. Οι επιτελέσεις-performances δοκιμάστηκαν τον προηγούμενο αιώνα σε όλες τις ηπείρους, σε πολλές χώρες και κάτω από δύσκολες καμιά φορά συνθήκες και πολύ διαφορετικέ πολιτικοκοινωνικές καταστάσεις (πολέμους, πολιτιστικές επελάσεις, πολιτικές αναταραχές, κοινωνικές κατακτήσεις ή οπισθοδρομήσεις).

Ωστόσο στις  λεγόμενες  δυτικές κοινωνίες η Performance, η επιτέλεση δεν χρειάστηκε να έχει μια ηρωική και ριψοκίνδυνη πορεία.  Εάν συμβατικά συνδεθούν οι απαρχές της με τους φουτουριστές – με μιαν άλλη προσέγγιση ο Εμπεδοκλής ήταν ο πρώτος επιτελεστής- η επιτέλεση θα συναλλαγεί και θα συνδεθεί με όλα τα ριζοσπαστικά καλλιτεχνικά ρεύματα ( νταντά, σουρεαλισμός, εννοιολογική Τέχνη, νεο-νταντά, fluxus κ.α.)  και θα διεκδικήσει έτσι μια ιδιότυπη παρουσία στα καλλιτεχνικά δρώμενα, κυρίως για την ικανότητα ανανέωσης και αέναης δημιουργικότητας που τη χαρακτηρίζει.

Η performance – επιτέλεση, πέρα από την πολιτική της εμβέλεια, δοκιμάζει και δοκιμάζεται στα όρια των καλλιτεχνικών εκφράσεων.  Είτε γίνεται σε ανοιχτό ή σε κλειστό χώρο, είτε είναι ατομική ή συμμετοχική, με αρχαϊκή ή με σύγχρονη τεχνική υποστήριξη, σε θεσμούς ή έξω από θεσμούς, με μικρό ή μεγάλο κοινό αποτελεί μια προνομιούχα στιγμή. Και αυτό γιατί λειτουργεί σαν ευκαιρία πυκνής ανταλλαγής ενέργειας ανάμεσα στον καλλιτέχνη, ή τους καλλιτέχνες και το κοινό,  σε ειδικές συνθήκες χρόνου και χώρου, πάντα όμως με την παρουσία και την πρωτοβουλία του performer- επιτελεστή.  Σε αυτό το πνεύμα η επιτέλεση αναδεικνύεται ως ένα πεδίο δοκιμής της επικοινωνίας, της αλληλόδρασης και εν τέλει της ίδιας της  «τέχνης». Όντας στο όριο των καλλιτεχνικών καθεστώτων, χωρίς να αγνοεί την (προ)ιστορία των καλλιτεχνικών ρευμάτων,  τα (ανα)συνθέτει χωρίς να έχει την ανάγκη να καταφύγει σε μια ορθοδοξία ή σε δοξασίες για την «Τέχνη».  Οι στρατηγικές των επιτελεστών είναι εύπλαστες και σε διαρκή αναθεώρηση, δίνοντας στις επιτελέσεις το προνόμιο μιας μυητικής διαδικασίας  (για τους συμμετέχοντες) σχετικά με την υπόσταση των πραγμάτων και την απαραίτητη αβεβαιότητα των τρόπων προσέγγισής τους.

Μια διεθνής συνάντηση για την επιτέλεση στο  πλαίσιο της  Biennale  αποτελεί εξ ορισμού ένα παράδοξο , καθώς  Performance  είναι η  <>,δηλαδή η πιο  ‘ατίθαση’ καλλιτεχνική πρακτική .Σ αυτό το πνεύμα η πρωτοβουλία  του ΚΜΣΤ να εντάξει  την επιτέλεση ως πεδίο καινοτόμου δράσης φορτίζεται  με  πολλαπλές  απαιτήσεις και προσδοκίες. Στην  πρώτη εκδοχή συμμετέχουν καλλιτέχνες από Ευρώπη, Ασία, Αμερική, Αφρική. Παράλληλα, οργανώνονται εργαστήρια, ημερίδα ,συζητήσεις ,ειδικές εκπαιδευτικές δράσεις, προχωρημένα μαθήματα(master’s classes).